اگر در گذشته ایران به چین نیاز داشت، اکنون شرایط بینالمللی با توجه به سیاست مهار آمریکا به سمتی حرکت میکند که چین هم به ایران نیاز دارد و اکنون در عرصههای سیاسی استراتژیک، چین هم نیازمند ایران است.
دکتر فاطمه محروق ، تحلیلگر سیاسی در گفتوگو با ایسنا با اشاره به برگزاری بیستمین کنگره چین و تمدید دوره پنج ساله ریاست جمهوری شی جین پینگ در هفته گذشته، در خصوص تاثیرگذاری شی در سیاست خارجی چین طی ۵ سال گذشته، اظهار کرد: بخشی از تمایزات دوره شی با دیگر روسای جمهور چین به شخصیت او و اقتداری برمیگردد که وی از خود به نمایش گذاشته است. نمود این مسئله را میتوان در کنگره نوزدهم حزب مرکزی چین و به نمایش گذاشتن شخصیتی مانند مائو از جانب شی، جستجو کرد. لذا اکنون با تثبیت سومین دوره رهبری شی جین پینگ، این سوال مطرح میشود که آیا میتوان شاهد تمرکز قدرت در دستان شی به همان نحوی بود که در دوره مائو شاهدش بودیم؟
وی اضافه کرد: تمایز دیگر ۵ سال اخیر ریاست جمهوری شی با دیگر روسای جمهور پیشینش، به تلاشهای او برای تغییر و اصلاح قانون اساسی یا سیاستهای نهادی داخلی چین بر میگردد؛ چراکه تا پیش از شی، تمام رهبران حزب کمونیسم که به صورت همزمان رئیس جمهور چین و رئیس کمیسیون مرکزی نظامی چین بودند، تنها به عنوان دو دوره برای ریاست جمهوری برگزیده میشدند، اما شی از سال ۲۰۱۲ که به قدرت رسید و به طور جدی از ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ تمرکز قدرت را به دست گرفت، با ایجاد تغییرات نهادی داخلی که در کنگره بیستم نمود یافت، برای تداوم دوره ریاست جمهوری خود اقدام کرد.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد در خصوص تاثیر شی بر سیاست خارجی چین در ۵ سال گذشته عنوان کرد: پاسخ این پرسش را باید به تفاوت دوره شی با دیگر روسای جمهور همچون هو جین تائو دنبال کرد. اولین تمایز و تغییرات به تحولاتی که ناشی از رشد ملی چین است، بر میگردد. در سال ۱۹۹۰ که هو جین تائو در راس حکومت چین بود، به دلیل قدرت روزافزون این کشور در سطح بینالملل، سیاست خارجی چین بین سیاست مسالمتآمیز و اقدامات جسورانه در جهت منافع حیاتی این کشور، به صورت پاندولی در نوسان بود.
محروق ادامه داد: از سویی رهبر پیشین چین توانایی لازم را در خود نمیدید که بخواهد همانند شیجینپینگ عمل کند و از طرف دیگر به دلیل اینکه قدرت روزافزون چین باعث ترس بازیگران دیگر بینالمللی میشد، چین برای از بین بردن ترس قدرتهای غربی و اینکه نشان دهد ظهوری مسالمتآمیز خواهد داشت، همواره به صورت پاندولی عمل کرده است، یعنی گاهی بر پایه همزیستی مسالمتآمیز و گاهی عملکردی جسورانهتر داشته است.