لایحه بودجه به عنوان مهمترین سند مالی کشور محسوب می شود که دولت سیزدهم بر اساس تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر اصلاح بودجه اقداماتی در این راستا انجام داده و لایحه بودجه 1402 را در 20 دی ماه به مجلس ارائه نمود. با توجه به اینکه در لایحه بودجه 1402سیاست های برنامه هفتم توسعه لحاظ شد، توجه به اصلاح ساختار بودجه، عدالت، امنیت غذایی و بهبود معیشت مردم ، توجه به طرح های مهم و اثرگذار اقتصادی و رعایت آمایش سرزمینی مد نظر قرار گرفت.
بررسی ارقام لایحه بودجه سال 1402 نشان می دهد بودجه 1402 به صورت اسمی، انبساطی است. اما با لحاظ کردن آخرین نرخ نقطه به نقطه تورم، بودجه سال 1402 انبساطی نخواهد بود. در حقیقت اگر هدفگذاری نرخ تورم در سال 1402 بین 20 تا 30 درصد باشد، بودجه انبساطی خواهد بود. اما با نرخ های فعلی تورم بودجه سال 1402 تفاوت چندانی با سال 1401 نخواهد داشت. از طرفی آمارها نشان می دهد میزان انتشار خالص اوراق مالی در لایحه بودجه 1402 نسبت به قانون بودجه 1401 بیشتر شده است، که این موضوع حکایت از این دارد که هزینه ها نسبت به درآمد بیشتر شده است و از این منظر بودجه انبساطی است.
یکی از مهمترین دلایلی که دولت را بر آن ساخت که در لایحه بودجه 1402 تغییراتی ساختاری را اعمال نماید روندی بود که در تنظیم بودجه در طی سال های گذشته صورت می گرفت که موجبات ناترازی درآمد و هزینه ها و در ادامه کسری شدید، افزایش تورم،خلق پول و استقراض از بانک مرکزی گردید. دولت سیزدهم در سال مالی 1401 تلاش داشت بین منابع و مصارف توازن ایجاد کرده و کمترین استقراض از بانک مرکزی را داشته باشد. شروع اقداماتی برای اصلاح ساختار اقتصادی در دولت سیزدهم از اصلاح یارانه ها و هوشمندسازی در بخش های مختلف همچون دریافت مالیات و توزیع اقلام همچون آرد و سایر اقلام آغاز گردید تا برآورد نیازهای کشور و تولید و توزیع و مصرف به سمت آمارهای واقع بینانه تری میل کند. روندی در حالت کلی مثبت است اما نیاز است با حساسیت ها و مشورت با متخصصین این حوزه(مدیریت مشارکتی) تدوین و در مجلس بررسی دقیقتر و به صورت قانون درآید. درآمدهای دولت از محل 1. درآمدهای مالیاتی و غیره 2. درآمدهای نفتی می باشد. مخارج دولت بابت 1. هزینه های جاری 2. اعتبارات عمرانی می باشد.
